‘ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਡੇਰਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਬਣ ਜਾਂਦਾ’

ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐਸਜੀਪੀਸੀ ਵੱਲੋਂ ਇਕ ਉਦਾਸੀਨ ਡੇਰੇ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਐਲਾਨਣ ਬਾਰੇ ਦਾਖਲ ਪਟੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕੀਤਾ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਸਿੱਖ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਇਸ ’ਤੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਹੋਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ ਪਰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਕ ਫ਼ੈਸਲੇ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ‘ਕਿਸੇ ਡੇਰੇ ਵਿਚ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਨਹੀਂ ਬਣ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸੰਗਤ ਦੇ ਨਾਲ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਨਿਯਮਤ ਗ੍ਰੰਥੀ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ’ਤੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਹੱਕ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।’
ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (ਐਸਜੀਪੀਸੀ) ਦੀ ਅਪੀਲ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿਤੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ ਤਹਿਸੀਲ ਸਥਿਤ ਆਸ਼ਰਮ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ‘ਉਦਾਸੀਨ ਪੰਥ’ ਦਾ ‘ਡੇਰਾ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ’ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਸਟਿਸ ਤਰੁਣ ਚੈਟਰਜੀ ਅਤੇ ਵੀਐਸ ਸਿਰਪੁਰਕਰ ਦੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਹਿਜ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਕੋਈ ਪੂਜੀ ਜਾਂਦੀ ਥਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀ।
1665 ਵਿਚ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਵਲੋਂ ਦਿਤੀ ਗਈ 400 ਬਿੱਘਾ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਫੈਲਿਆ ਡੇਰਾ ਉਦਾਸੀ ਫ਼ਕੀਰ ਸੂਰਤ ਰਾਮ ਨੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਤੋਂ ਇਸ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਬਿਨਾ ਰੁਕੇ ਗੁਰੂ-ਚੇਲਾ ਪਰੰਪਰਾ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਹੰਤ ਮੰਗਲ ਦਾਸ ਇਸ ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਮਹੰਤ ਹਨ। ਜਦ ਕਿ ਪੰਥਕ ਮਰਿਆਦਾ ਵਿਚ ਗੁਰੂ-ਚੇਲਾ ਪ੍ਰਰੰਪਰਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਥੇ ਡੇਰੇ ਵਿਚ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਦਕਿ ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਕੇਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡੇਰੇ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ 8 ਗੁਰੂਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮਾਧੀਆਂ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀਆਂ ਵੀ ਹਨ।